De hoge energiekosten drukken bij veel gezinnen zwaar op de portemonnee. Betaalbare energie staat dan ook hoog op de politieke agenda. We zetten voor je op een rij wat de partijen beloven en welke plannen echt kans van slagen hebben.
De plannen om de energierekening te verlagen, splitsen we op in twee onderwerpen:
Binnen deze onderwerpen lees je welke standpunten de partijen hebben en hoe ze deze willen uitvoeren.
Zo pakken partijen woningverduurzaming aan
Isoleren van woningen
Veel oude (huur)woningen hebben last van tocht en vocht, vooral door slechte isolatie. Dit drijft de energierekening flink op. Veel partijen hebben het isoleren van bestaande woningen dan ook opgenomen in hun verkiezingsprogramma.
Partijen noemen verschillende initiatieven om dit mogelijk te maken:
- Huurverlaging voor slecht geïsoleerde woningen
- Het uitbreiden van bestaande subsidies en leningen.
Het uitbreiden van bestaande subsidies, is bedoeld om huizen te isoleren en verder te verduurzamen.
Standpunt: Huurverlaging voor slecht geïsoleerde woningen
| ✅ Voor | ❌ Tegen of niet benoemd |
|---|---|
| GL/PvdA | BBB |
| NSC | CDA |
| PvdD | CU |
| SP | D66 |
| FvD | |
| JA21 | |
| PVV | |
| SGP | |
| Volt | |
| VVD | |
| 50Plus |
Wat valt op?
- PvdD geeft aan dat de huren van slecht geïsoleerde woningen niet mogen stijgen, maar spreekt niet direct over een actieve verlaging.
Wat is de kans van slagen van deze maatregel?
Slechts vier partijen nemen dit standpunt op in hun verkiezingsprogramma. Hoewel bijna alle partijen het eens zijn dat oude (huur)woningen beter geïsoleerd moeten worden, kiezen de meesten andere manieren om dit te bereiken.
Standpunt: Subsidies en leningen uitbreiden
| ✅ Voor | ❌ Tegen of niet benoemd |
|---|---|
| CU | BBB |
| D66 | CDA |
| GL/PvdA | FvD |
| NSC | JA21 |
| PvdD | PVV |
| SGP | 50Plus |
| SP | |
| Volt | |
| VVD |
Wat valt op?
- VVD wil kijken of een leaseconstructie mogelijk is voor isolatie en zonnepanelen.
- PVV wil alle subsidies volledig schrappen.
- JA21 geeft in het verkiezingsprogramma aan meer woningen te willen isoleren. Maar ze vermelden in het programma niet op welke manier ze dit willen gaan doen en voor welke woningen dit geldt.
Wat is de kans van slagen van deze maatregel?
Het overgrote deel van de partijen is het er over eens dat het uitbreiden van de subsidie en leningen zal bijdragen aan het isoleren en verduurzamen van woningen. Hierbij moet ook voldoende aandacht zijn voor huishoudens met een laag inkomen. Bestaande fondsen zoals het Nationaal Isolatieprogramma (NIP), de Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing (ISDE) en het Nationaal Warmtefonds worden veelvoudig genoemd. Maar er zijn ook partijen die kijken naar meer gemeentelijke aanpakken of lease mogelijkheden. Dit standpunt zal dus ook zeker meegenomen worden in komende kabinetsplannen.
Verduurzamen van woningen
Naast het isoleren zijn er meer mogelijkheden om huizen te verduurzamen. Denk bijvoorbeeld aan het plaatsen van zonnepanelen en (thuis)batterijen. De volgende plannen komen hierbij naar voren in de verkiezingsprogramma’s:
- Stimuleren zonnepanelen
- Behouden of compensatie salderingsregeling
- Stimuleren thuisbatterijen
Standpunt: Stimuleren van extra zonnepanelen
| ✅ Voor | ❌ Tegen of niet benoemd |
|---|---|
| CU | BBB |
| D66 | CDA |
| GL/PvdA | CU |
| NSC | FvD |
| PvdD | JA21 |
| SGP | PVV |
| SP | 50Plus |
| Volt | |
| VVD |
Wat valt op?
- Volt wilt zonnepanelen op grote daken, zoals die van bedrijven verplichten en ook de SP noemt dat er geen dak onbenut moet blijven.
- Volt, PvdD en de SGP geen zonnepanelen in de natuur of op landbouwgrond.
- De PVV en FvD lijken volledig tegen het uitbreiden van het zonne-netwerk te zijn. Zo trekken ze subsidies in en spreken ze zich uit tegen het uitbreiden van zonne-energie.
Wat is de kans van slagen van deze maatregel?
Meer dan de helft van de partijen stimuleert zonnepanelen om de klimaatdoelen te halen en onze energieproductie groener te maken. Sommige partijen willen zonnepanelen op bedrijfspanden verplichten, de meeste breiden bestaande subsidies en leningen uit. De kans is dan ook erg groot dat het uitbreiden van onze zonneproductie een onderdeel zal zijn van de komende kabinetsplannen.
Standpunt: Compensatie voor afschaf salderingsregeling
De afschaf van de salderingsregeling is de laatste maanden een groot gesprekspunt geweest onder huishoudens die al zonnepanelen hebben of deze willen aanschaffen. Ondanks dat wordt de salderingsregeling door slechts twee partijen benoemd in hun verkiezingsprogramma, namelijk de GL/PvdA en de SGP. Dit zijn hun standpunten:
- GL/PvdA: Wilt een tegemoetkoming bieden voor zonnepaneel eigenaren die een nadeel ondervinden aan de afschaf van de salderingsregeling.
- SGP: Spreekt juist meer huishoudens aan die nog geen zonnepanelen hebben en dit niet willen aanschaffen omdat het minder aantrekkelijk is. Ze willen hierbij een gerichte steunmaatregel om zonnepanelen toch op meer daken te krijgen.
Een eventuele compensatie voor de afschaf van de salderingsregeling lijkt dus niet op de agenda van de meeste partijen te staan. Het is dan ook zeer waarschijnlijk dat de salderingsregeling in 2027 definitief wordt afgeschaft en hiervoor geen compensatie komt.
Wat is de kans van slagen van deze maatregel?
Een eventuele compensatie voor de afschaf van de salderingsregeling lijkt dus niet op de agenda van de meeste partijen te staan. De kans is hierdoor groot dat deze regeling ongemoeid zal blijven, ondanks dat de partijen wel willen zorgen dat er juist meer zonnepanelen worden geplaatst.
Standpunt: Stimuleren van (thuis)batterijen
| ✅ Voor | ❌ Tegen of niet benoemd |
|---|---|
| CU | BBB |
| D66 | CDA |
| GL/PvdA | FvD |
| NSC | JA21 |
| PvdD | PVV |
| SGP | VVD |
| SP | |
| Volt | |
| 50Plus |
Wat valt op?
- SGP Is de enige partij die concreet is in hoe dit aangepakt moet worden. Namelijk onder andere door het afschaffen van de dubbele belasting op thuisbatterijen.
Wat is de kans van slagen?
Het overgrote merendeel ziet een toekomst in batterijen, en willen deze dus ook graag stimuleren. In de vorm van thuisbatterijen of door buurtaanpakken te stimuleren. Met deze batterijen kunnen we namelijk ons overschot aan zonne-energie tijdelijk opslaan, zodat we deze kunnen gebruiken wanneer de zon niet schijnt. De kans is dan ook groot dat een stimulans van batterijen een aandachtspunt wordt voor het komende kabinet.
Zo willen partijen de energiekosten direct verlagen
Naast isoleren en verduurzamen van je huis zijn er ook manieren om de energierekening direct te verlagen. Veel van de partijen zien de noodzaak om iets te gaan doen aan de hoge energiekosten. De volgende standpunten worden hierin genoemd:
- Energiebelasting verlagen
- Verlagen netbeheerkosten
- Noodfonds Energie structureel maken
Standpunt: Energiebelasting verlagen
| ✅ Voor | ❌ Tegen of neutraal |
|---|---|
| FvD | BBB |
| JA21 | CDA |
| NSC | CU |
| PvdD | D66 |
| SGP | GL/PvdA |
| SP | Volt |
| PVV | 50Plus |
| VVD |
Wat valt op?
- PVV: Wil de belasting op energiekosten verlagen van 21% naar 9%.
- FvD: Pleit voor een verlaging van de energiebelasting naar pre-Rutte periode. Belasting op stroom van 0,12 cent per kWH naar 0,11 cent per kWh en op gas van 0,70 per m3 naar 0,17 per m3.
- PvdD en SP: Deze partijen willen beiden een progressief systeem voor de energiebelasting. Waarbij lage en midden inkomens minder betalen en de hoge inkomens meer.
- NSC en SGP willen een sociaal tarief, waarbij lage inkomens een aangepast lager tarief betalen.
Wat is de kans van slagen?
Er is veel verdeeldheid over het verlagen van de energiebelasting. De meerderheid van de partijen zijn voor, maar hun plannen verschillen sterk. De PVV en FvD willen de energiebelastingen voor iedereen flink verlagen, waarbij afgevraagd moet worden of hun bestaande plannen wel haalbaar zijn. Andere partijen willen juist een meer progressief systeem waarbij grootverbruikers zwaardere lasten dragen dan kleinverbruikers. De kans dat dit plan op de kabinetsagenda komt, is aanwezig, maar de uitvoering blijft een uitdaging.
Standpunt: Netbeheerkosten verlagen
Een andere manier om de energiekosten te verlagen, is het verlagen van de netbeheerkosten. De komende jaren stijgen deze kosten verder, omdat het netwerk moet worden verzwaard om overbelasting te voorkomen. Slechts twee partijen hebben deze maatregel benoemd in hun verkiezingsprogramma, dit is wat ze er over zeggen:
- GL/PvdA: We verlagen de nettarieven, zodat mensen die moeite hebben met het betalen van de energierekening als eerste geholpen worden.
- CU: De netbeheerkosten zijn in Nederland veel hoger dan in andere Europese landen. De CU wilt deze meer gelijk trekken met andere landen.
Wat is de kans van slagen?
Omdat slechts twee partijen dit standpunt hebben, is de kans klein dat een volgend kabinet het overneemt.
Standpunt: Structureel Noodfonds Energie
De afgelopen jaren werd het Energienoodfonds ingeschakeld om huishoudens te ondersteunen die de energierekening niet meer konden betalen. Het Energienoodfonds zou van tijdelijk aard maar er zijn enkele partijen die dit noodfonds structureel willen maken. Het gaat hierbij om D66, NSC en GL/PvdA.
Wat is de kans van slagen?
Aangezien er slechts een kleine groep is die deze optie op hebben genomen in hun partijprogramma, is de kans klein dat dit verder zal worden meegenomen in een volgend kabinet.
Benieuwd naar hoe de partijen de energieproblematiek willen aanpakken? Bekijk dan zeker even onze stemhulp verkiezingen 2025.
