Voor zelfstandigen is één thema met de Tweede Kamer verkiezingen op 29 oktober extra bepalend: de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Welke politieke partijen willen hierop doorpakken, wie besteden hier geen aandacht aan en wie houden liever vast aan volledige keuzevrijheid voor zzp’ers? Wij zochten het uit.
Huidige stand van zaken: verplichte AOV langer in de wacht
De verplichte AOV voor zzp’ers had al rond moeten zijn en in 2027 in moeten gaan. Door verschillende problemen, waaronder de uitvoerbaarheid liep behandeling van het wetsvoorstel vertraging op, en is de behandeling doorgeschoven tot na de zomer van 2025. Het demissionaire kabinet loodst kort voor de verkiezingen nog een herzien wetsvoorstel door de ministerraad, waarna het ter advies voorgelegd zal worden aan de Raad van State.
Partijen verdeeld over verplichte AOV
Onder alle grote verkiezingspartijen die meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober heerst verdeeldheid of de arbeidsongeschiktheidsverzekering verplicht moet worden, en in welke vorm. Toch lijken veel partijen voor een verplicht vangnet te zijn op basis van hun verkiezingsprogramma's.
| Verplicht | Vrijwillig | Geen standpunt |
|---|---|---|
| CU | BBB | 50Plus |
| CDA | FvD | JA21 |
| D66 | PvdD | |
| PvdA/GL | PVV | |
| NSC | ||
| SGP | ||
| SP | ||
| VVD |
Meest opvallende standpunten:
- PvdA/GL wil als enige dat ook de opdrachtgever een 'eerlijke bijdrage' meebetaalt aan de AOV.
- D66: wil de AOV voor zzp'ers verplichten in combinatie met de nieuwe Zelfstandigenwet.
- CDA en VVD: willen ook de AOV verplichten met de nieuwe Zelfstandigenwet, maar leggen de nadruk op de eigen verantwoordelijkheid en keuze vrijheid van zzp'ers op welke manier zij hun vangnet regelen.
- SGP benadrukt de noodzaak voor een opt-out op de verplichte AOV voor zzp’ers die gegarandeerd en langjarig zelf andere, passende maatregelen voor hun risico’s treffen. Ook willen ze een expliciete uitzondering voor de agrarische sector.
- SP en NSC: pleiten voor een publieke, collectieve oplossing, zoals de WW of WIA voor elke werkende, ook zzp'ers.
- BBB: wijst de nieuwe Zelfstandigenwet af, waar de verplichte AOV onderdeel van moet worden.
Opvallend aan de standpunten van partijen is dat veel partijen linksom of rechtsom wel voorstander zijn voor een 'vangnet' in de vorm van een verplichte AOV, maar dat wel een groot beroep wordt gedaan op de eigen verantwoordelijkheid en vrije keuze van zzp'ers.
Hiermee lijkt het erop dat een bepaling als de 'op-out' voor wie zelf al wat geregeld heeft, zeker onderdeel moet blijven van de regeling.
Wat staat er op het spel 29 oktober?
Of de verplichte AOV voor zzp’ers er kan komen vanaf 2030 ligt in handen van de nieuwe coalitie.
Voorstanders kunnen bij een meerderheid een nieuwe impuls geven aan de ontwikkeling en invoering (vanaf 2030). Maar als de partijen die hierover geen standpunt innemen of die vasthouden aan volledige vrijwilligheid de boventoon voeren, belandt de AOV waarschijnlijk voor nog langere tijd in de ijskast.
Zelfs mét breed politiek draagvlak blijft de uitvoerbaarheid op dit moment onzeker: het UWV en de Belastingdienst moeten de regeling praktisch kunnen uitvoeren, en juist daar wringt voorlopig ook de schoen.
Waarom nu een AOV afsluiten toch slim kan zijn
Of de AOV nu verplicht wordt of niet: als zelfstandige loop je ook nu al het risico om geen inkomen meer te hebben als je ziek wordt of een ongeluk krijgt. Door nu al zelf een AOV af te sluiten voorkom je dat je (voor lange tijd) zonder inkomen zit bij ziekte of een ongeluk. Bovendien bepaal je nu nog zelf de voorwaarden die bij jou passen en kan een goed gekozen AOV financieel voordeliger en gunstiger uitpakken dan de verplichte regeling.
